اثربخشی آموزش خودمهارگری بر کاهش میزان پرخاشگری در دانش آموزان

مقدمه: خودمهارگری به عنوان توانایی پیروی از درخواست ، تعدیل رفتار مطابق با موقعیت، به تاخیر انداختن ارضای یک خواسته یا یک کار و به طور کلی رفتار در چارچوب قابل قبول اجتماعی، بدون مداخله و هدایت مستقیم فردی دیگر تعریف شده است. هدف: هدف از انجام پژوهش، بررسی تأثیر آموزش خودمهارگری بر روی کاهش میزان پرخاشگری و افزایش میزان مهارت های اجتماعی دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بود. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت از تمامی دانش آموزان پسر دوره راهنمایی در سال تحصیلی92 - 1391 بود. تعداد 20 نفر از این دانش آموزان که بیشترین میزان پرخاشگری و کمترین میزان مهارت های اجتماعی را داشته اند به تصادف انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه 10 نفره آزمایش و کنترل جایدهی شدند. سپس برای گروه آزمایش، به مدت یک ماه و هر هفته 3 جلسه، خودمهارگری، آموزش داده شد. نتایج به دست آمده از پس-آزمون با روش تحلیل کوواریانس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج به دست آمده نشان داد که پس از مرحله آموزش خودمهارگری، دانش آموزان در گروه آزمایش، در تمامی چهار خرده مقیاس پرسشنامه پرخاشگری (خشم ، پرخاشگری بدنی و کلامی ، رنجش ، بدگمانی) نمره ای پایین تر از پیش آزمون به دست آوردند؛ به این معنی که نمره پرخاشگری آنها، کاهش قابل ملاحظه ای یافت و همچنین در تمامی خرده مقیاس های پرسشنامه مهارت های اجتماعی (مهارت های اجتماعی مناسب، جسارت نامناسب، تکانشی عمل کردن، اطمینان زیاد به خود، حسادت) نمرات به مراتب بالاتری در پس آزمون به دست آوردند. تحلیل کوواریانس نیز نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل از لحاظ میزان پرخاشگری و مهارت های اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد که حاکی از تأثیر برنامه آموزش خودمهارگری در این دانش آموزان است. بحث: به همین سبب پیشنهاد می شود تا مسوولان آموزش و پرورش نسبت به تهیه بسته آموزشی و آموزش خودمهارگری، در برنامه های رسمی و غیررسمی مدارس اقدام کنند.